Podatek od spadków i darowizn: kto i kiedy musi go zapłacić w 2022 r.

Podatek od spadków oraz darowizn płacony jest głównie od wysokości wzbogacenia się osoby fizycznej. Dotyczy osób, które uzyskały majątek w przypadku dziedziczenia, darowizny lub otrzymania spadku. Podatku nie płaci się, jeśli kwota darowizny jest niższa od kwoty wolnej od podatku. Co zmieniło się w prawie podatkowym w kwestii spadków oraz darowizn w roku 2022?

Kiedy obowiązuje płacenie podatku od darowizn i spadków?

Podatek od spadków i darowizn dotyczy osób fizycznych, które zamieszkują terytorium Polski. Osoby te nabyły prawo do majątku w wyniku m.in.:

• otrzymania darowizny,
• otrzymania spadku,
• zachowku,
• zasiedzenia nieruchomości.

Podatek dotyczy też osób, które otrzymały majątek poza terytorium kraju, ale mieszkają w Polsce. Podatek nie obowiązuje, jednak jeśli osoba fizyczna nie mieszka w Polsce, a przyznany majątek dotyczy terytorium tego kraju. Istnieją też wyjątki, w których nie występuje konieczność płacenia podatku. Może być to odziedziczenie funduszu emerytalnego, składek istniejących na koncie ZUS, środków na kontach pracowniczych. Prawo podatkowe nie obowiązuje też w przypadku nabycia praw autorskich.

Kto nie musi płacić podatku od darowizny i spadku?

W dalszym ciągu zwolnione z podatku są osoby blisko spokrewnione ze spadkodawcą. Według prawa najbliższa rodzina należy do tzw. zerowej grupy podatkowej. Wśród zwolnionych z podatku wyróżnia się małżonków, dzieci, wnuki, również rodziców, dziadków oraz dzieci przysposobione, ojczyma oraz macochę. Oznacza to, że spadek po rodzicach, np. otrzymanie nieruchomości, jest całkowicie zwolnione z podatku. Związane jest to z przynależnością spadkobiercy do grupy 0. Dzieci zmarłych rodziców, które otrzymały spadek, są jednak zobowiązane niezwłocznie zgłosić fakt otrzymania majątku do właściwego oddziału urzędu skarbowego.

Podatek od spadku oraz od darowizn dla osób spoza grupy 0

Wysokość podatku dla pozostałych osób zależy od dwóch czynników, jednym z nich jest stopień pokrewieństwa, a drugim wysokość spadku względem kwoty wolnej od podatku. Obecnie, poza grupą 0, wyróżnia się 3 pozostałe grupy. Do grupy 1 zalicza się rodzeństwo pasierbów, zięciów, synowe oraz teściów. Do grupy drugiej należy np. rodzeństwo rodziców lub małżonkowie rodzeństwa rodziców. Grupa 3 to pozostałe osoby, które nie należą do wcześniejszych grup. Dla wszystkich grup zostały ustawione kwoty wolne od podatku, wartości dotyczą również roku 2022. I tak w przypadku nabycia majątku w kwocie przekraczającej 9637 złotych dla grupy 1, należy zapłacić podatek. Dla grupy 2 jest to odpowiednio 7276 złotych, a dla grupy 3 – 4902 złote. Wysokość podatku, który trzeba zapłacić w przypadku otrzymania spadku lub darowizny nie jest stała i zależy od wartości nabytego majątku. Może wahać się od 3 do 20% i procent naliczany jest od nadwyżki, która występuje powyżej kwoty wolnej od podatku dla danej grupy spadkobierców.

Co zrobić po otrzymaniu spadku?

Niezależnie od przynależności do grupy spadkowej należy zgłosić każdy otrzymany lub odziedziczony majątek, w tym celu wypełnia się specjalny wniosek. Prawidłowo wypełnionemu wnioskowi powinny towarzyszyć niezbędne załączniki, mogą być to skrócone akty stanu cywilnego, np. akt zgonu spadkodawcy lub akt potwierdzający zawarcie małżeństwa. Należy też zaznaczyć, że spadkobierca ma prawo zrzec się spadku lub przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza. Można zrobić to za sprawą notariusza lub bezpośrednio w sądzie, należy złożyć odpowiednie oświadczenie i czekać na decyzję sądu, który przyzna spadek lub potwierdzi jego odrzucenie.