Różnorodność w pracy: na czym polega i jakie są jej zalety?

Wielkie korporacje działające na zachodnich rynkach już dawno dostrzegły, że różnorodność w pracy ma szereg znaczących zalet. To nie tylko kwestia dobrego wizerunku, ale też szansa na pozyskanie najlepszych pracowników – a przecież to właśnie talenty są motorem napędowym do rozwoju firmy. Na czym polega różnorodność w pracy? Jakie są jej zalety? Czy brak dyskryminacji to to samo, co różnorodność?

Co to jest różnorodność w pracy?

Różnorodność w pracy polega na zatrudnianiu pracowników o wyraźnie odmiennych cechach. Różnice mogą dotyczyć płci, wieku, rasy, grupy etnicznej, orientacji seksualnej, obywatelstwa, wyznawanej religii lub innych istotnych kwestii związanych z szeroko pojętą fizycznością oraz psychiką. Różnorodność jest tym większa, im bardziej zróżnicowani są pracownicy, ale też menadżerowie oraz zarząd firmy.

Różnorodność a dyskryminacja – na co zwrócić uwagę?

Brak różnorodności w miejscu pracy może, ale nie musi być wynikiem dyskryminacji ze strony pracodawcy. Jeśli nieuczciwe traktowanie jest jej przyczyną, to mamy do czynienia z poważnym problemem, którego skutki wykraczają daleko poza nadszarpnięty wizerunek firmy. Dyskryminacja pracowników ze względu na ich immanentne cechy jest zakazana przez Kodeks pracy. Za nierówne traktowanie można uzyskać odszkodowanie od pracodawcy, któremu grożą też kary od organów nadzorujących rynek pracy.

Niestety dyskryminacja jest często trudna do udowodnienia. Zresztą w wielu przypadkach nie jest ona efektem świadomych decyzji ze strony pracodawców, a raczej wynikiem działania różnych czynników, np. stereotypów rasowych czy płciowych. Przykładowo w kontekście dyskryminacji płciowej często mówi się o rzadszym zatrudnianiu kobiet na wysokich stanowiskach. Sprawą zainteresowała się Unia Europejska, która przegłosowała rezolucję wprowadzającą minimalny parytet dla kobiet w radach nadzorczych wielkich korporacji.

Różnorodność w pracy – zalety

Wśród zalet różnorodności w pracy warto wymienić lepsze samopoczucie pracowników oraz możliwość spojrzenia na problem z dużej liczby perspektyw, dzięki temu można łatwiej zrozumieć potrzeby różnych grup docelowych. To szansa na skonfrontowanie ze sobą różnych podejść, co przekłada się na nowe, kreatywne pomysły. Ale to nie wszystko, bo brak dyskryminacji pozwala rozszerzyć pulę potencjalnych pracowników o większą liczbę utalentowanych osób. Różnorodność w pracy ma też pozytywny wpływ na wizerunek – i to zarówno wśród klientów, jak i pracowników firmy.

Na czym polega zarządzanie różnorodnością?

W obszarze HR-u dużą popularnością cieszy się obecnie „zarządzanie różnorodnością”. Co oznacza to pojęcie?

Poprzez zarządzanie różnorodnością rozumie się wszystkie działania zmierzające do szeroko pojętego promowania tolerancji i otwartości w miejscu pracy. Ma to na celu polepszenie samopoczucia pracowników, a także szybkie i skuteczne rozwiązywanie konfliktów. Zarządzanie różnorodnością można realizować za pomocą różnych narzędzi – niektóre mają miękki charakter (np. projekty dla chętnych, dodatkowe benefity, wspólne akcje – informacje o profitach można również podkreślić w ogłoszeniu o pracę), inne zaś są twarde (np. parytety, limity przyjęć dla przedstawicieli określonych mniejszości).

Oba rodzaje działań mogą być skuteczne, choć w przypadku narzędzi twardych trzeba zachować daleko idącą ostrożność. Należy unikać radykalnych działań z zakresu dyskryminacji pozytywnej, która też jest zakazana przez Kodeks pracy. Zasadniczo najlepszym sposobem na zarządzanie efektywnością jest przyjęcie możliwie egalitarnych założeń. Przykładem takiego działania jest blind resume review – w procesie rekrutacji usuwamy z CV dane na temat wieku, rasy, płci itd., a rekruter podejmuje decyzję tylko i wyłącznie na podstawie doświadczenia, wykształcenia oraz umiejętności kandydata.

Różnorodność w pracy: podsumowanie

Różnorodność w pracy ma wiele zalet, ale nie należy dążyć do niej za wszelką cenę. Struktura zatrudnienia w firmie zależy przede wszystkim od kształtu lokalnego rynku pracy. W przypadku Polski mamy do czynienia z dość jednorodnym społeczeństwem, choć w ostatnich latach pracę w naszym kraju podejmuje coraz więcej gości zza wschodniej granicy. By uszanować różnorodność, warto dać wszystkim równe szanse – to nie tylko uczciwe podejście, ale też skuteczne rozwiązanie, bo w ten sposób faktycznie mamy szansę na zatrudnienie najlepszych możliwych pracowników.